Εγκαίνια Έκθεσης «Μια ιστορία από φως, στο φως»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

«ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΦΩΣ ΣΤΟ ΦΩΣ»

31-10-2011

Το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας–Θράκης (ΛΕΜΜ-Θ), στο πλαίσιο του προγράμματος του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού (ΥΠ.ΠΟ.Τ) «Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι  πολιτισμών» για το 2011 ανέλαβε να διοργανώσει την περιοδική έκθεση «Μια ιστορία από φως στο φως», με θέμα τον τεχνητό φωτισμό από την εποχή του Βυζαντίου έως σήμερα.

Ήταν ιδιαίτερη τιμή για το Διοικητικό Συμβούλιο του ΛΕΜΜ-Θ που το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (Μ.Β.Π) ανταποκρίθηκε θετικά στην πρόσκλησή μας για συνδιοργάνωση της έκθεσης, αφού ήδη συμμετείχε σε αυτήν με το δανεισμό μεγάλου αριθμού αντικειμένων από τις συλλογές του και τη διάθεση συντηρητή για τη συντήρηση φωτιστικών–μουσειακών αντικειμένων του Μουσείου μας. Άλλωστε, ο πρώτος εισηγητής του θέματος για την έκθεση ήταν ο βυζαντινολόγος – μουσειολόγος Γιάννης Μότσιανος, επιμελητής στο Μ.Β.Π.

Η έκθεση «Μια ιστορία από φως στο φως» φιλοδοξεί να παρουσιάσει πτυχές του τεχνητού φωτισμού αξιοποιώντας μια σειρά από φωτιστικά μέσα της βυζαντινής περιόδου και των νεότερων χρόνων, από το λυχνάρι ως τον ηλεκτρικό λαμπτήρα, προερχόμενα κυρίως από τη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή της.

Ο επισκέπτης της έκθεσης θα κληθεί να αναγνωρίσει τη χρηστική διάσταση του τεχνητού φωτισμού στην καθημερινή ζωή, να μην παραγνωρίσει τη σημασία της λατρευτικής και κοσμητικής διάστασης των φωτιστικών μέσων, να στοχαστεί τις αλλαγές στη ζωή του, μέσω της τεχνολογικής εξέλιξης, και να αναρωτηθεί γιατί η αναζήτηση της φλόγας παραμένει ακόμη βαθύτερη εσωτερική ανάγκη.

Στην έκθεση, που θα διαρκέσει από τις 31 Οκτωβρίου του 2011 έως τις 11 Ιουνίου του 2012, παρουσιάζονται, εκτός από τα φωτιστικά μέσα του Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας-Θράκης και του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, μουσειακά αντικείμενα από τις συλλογές ελληνικών μουσείων και ιδρυμάτων: Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Δίου, Εφορείες Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΙΣΤ ‘ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΚΖ’ Πιερίας) Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (7η Λάρισας, 9η Θεσσαλονίκης, 10η Χαλκιδικής , 12η Καβάλας) Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Μετσόβου – ίδρυμα Αβέρωφ Τοσίτσα, Νόησις – Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας. Η έκθεση εμπλουτίζεται και με αντικείμενα από τις προσωπικές συλλογές των Γιάννη Παπανικολάου, Αναστασίας Τζελέπογλου, Χρήστου Μπρούφα, Ευδοκίας Μηλιατζίδου-Ιωάννου, Γιώργου Πηλιχού, Γιάννη Μπρόβα, Κωνσταντίνας Σφήκα, Δήμητρας Αλεξάκη, Μαρίας Σάρδη και Βάνας Ζήκου.

Έτσι, αυτονόητο είναι ότι στον κατάλογο των ευχαριστιών του ΛΕΜΜ-Θ πρώτη θέση έχουν οι υπεύθυνοι των παραπάνω φορέων και οι ιδιοκτήτες των ιδιωτικών συλλογών, που με περισσή προθυμία αποδέχτηκαν το αίτημα του Μουσείου να συμμετάσχουν με δανεισμό αντικειμένων τους στην έκθεση «Μια ιστορία από φως στο φως».

Στη συνέχεια, οφείλουμε να ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα όλους τους επιστήμονες που ανέλαβαν να τεκμηριώσουν τα αντικείμενα και να συγγράψουν άρθρα σχετικά με το θέμα της έκθεσης, προκειμένου αυτά να συμπεριληφθούν στον ομώνυμο κατάλογο, που τη συνοδεύει.

Με ιδιαίτερη ικανοποίηση δεχτήκαμε τη συνεργασία επιστημόνων, εξωτερικών συνεργατών του Μουσείου, οι οποίοι, με προτάσεις και συμβουλές, ο καθένας στον τομέα ειδίκευσής τους, συνέβαλαν στην επιστημονική αρτιότητα της έκθεσης: Μαρία Σαρδή – υποψήφια Δρ. Αρχαίας Ιστορίας, Παναγιώτης Σκαλτσής, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., Στρατής Ψάλτου – θρησκειολόγος – ανθρωπολόγος, Ευφροσύνη Ρούπα – ιστορικός Εφαρμοσμένων Τεχνών και Ντιζάιν, Αγγελική Ζιάκα – Επίκουρη Καθηγήτρια Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., ο Επίσκοπος Θεουπόλεως Παντελεήμων και ο Γιάννης Παπανικολάου, φωτογράφος που στάθηκε δίπλα στο Μουσείο σε κάθε στάδιο της προετοιμασίας της έκθεσης.  Το Λ.Ε.Μ.Μ. – Θ. τους ευχαριστεί πολύ. Η έκθεση και ο κατάλογος της θα ήταν σημαντικά φτωχότερα αν δεν εμπλουτιζόταν με τις φωτογραφίες που μας παραχώρησαν ιδιώτες, ερευνητές, και φορείς, όπως ο Γιάννης Μέγας-πολιτικός μηχανικός, συλλέκτης, ο Ευάγγελος Χεκίμογλου – ιστορικός συγγραφέας/έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, ο Στέφανος Διαμαντής – μυκητολόγος, τακτικός ερευνητής του Ε.Θ.Ι.ΑΓ.Ε., ο Ρήγας Τσιακίρης – Δρ. βοτανολογίας, ο Νικόλαος Καρατζάς – Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της IANOS Α.Ε. και το Αρχείο του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα. Γι’ αυτό αισθανόμαστε χρέος να τους εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας.

Για τον ίδιο λόγο του εμπλουτισμού της έκθεσης με οπτικό υλικό, ευχαριστούμε τον Bernard Roussel, για την ευγενική παραχώρηση βίντεο με θέμα την προσέγγιση των μεθόδων αφής φωτιάς στην αρχαιότητα μέσα από πειράματα και εθνολογικές πληροφορίες, και την Ελένη Μοτσιάνου, για την απομαγνητοφώνηση του παραπάνω βίντεο, ώστε αυτό να δεχτεί ελληνικούς υποτίτλους.

Επιπλέον, για την προθυμία με την οποία μας μετέδωσαν κάτι από την εμπειρία του επαγγέλματος τους, ανοίγοντας τα εργαστήρια τους στους ερευνητές του Μουσείου, ευχαριστούμε τους χαλκουργούς Γιάννη Μπρόβα και Παναγιώτη Τζιτζιόβα.

Θα ήταν παράλειψη μας αν δεν αναφερόμασταν αφενός στην ευγενική χειρονομία της εταιρίας Move Art, Α.Ε. για την δωρεάν μεταφορά των μουσειακών αντικειμένων από τα μουσεία των Αθηνών στο Λ.Ε.Μ.Μ. – Θ, καθώς και τω εταιριών «Σιδηρόπουλος Δημήτριος, Καταστήματα Ηλεκτρικών Ειδών» και Metanor Lighting A.E. για τη διευκόλυνση στην προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού για την έκθεση.

Και επειδή όλοι γνωρίζουμε ότι μια έκθεση – κορυφαία δραστηριότητα ενός Μουσείου – δεν υλοποιείται χωρίς τη συμβολή του διοικητικού προσωπικού της υπηρεσίας (συμπεριλαμβανομένου και του προσωπικού φύλαξης και καθαριότητας), θεωρούμε υποχρέωση μας να ευχαριστήσουμε όλους τους υπαλλήλους του τμήματος και ιδιαίτερα για τη γραμματειακή υποστήριξη τις: Αριστέα Κορακάκη, Πολυξένη Αθανασιάδου, Αμίτσα Ιωάννα, Όλγα – Μαρία Δεβετζάκη, Ρένα Φραγκιαδάκη, Άρτεμη Αντωνιάδου, και επιπλέον, τη Χρυσούλα Γούδα και τη Σοφία Χρυσουλίδου για τη συμμετοχή τους στη συγκέντρωση των φωτιστικών μέσων της συλλογής του Λ.Ε.Μ.Μ. – Θ. Η συμβολή της Δήμητρας Αλεξάκη στους χρωματισμούς των εκθεσιακών χώρων ήταν σημαντική. 

Στο κατάλογο των ευχαριστιών σημαντική θέση έχουν και οι υπεύθυνοι από το ΥΠ.ΠΟ.Τ., Αντιγόνη Δούναβη και Αντιγόνη Κοτανίδου, συνεργάτες του Υπουργού στη δράση «Θεσσαλονίκη: σταυροδρόμι πολιτισμών», ο Σωτήρης Φωτακίδης και η Τζένη Αλμπάνη, αρχαιολόγοι στη Διεύθυνση Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Υπουργείου, για τη συμβολή τους στη διαδικασία συγκέντρωσης και μεταφοράς των μουσειακών αντικειμένων από τα μουσεία και τις εφορείες στο ΛΕΜΜ-Θ, καθώς και ο αρχαιολόγος από το Μ.Β.Π. Παναγιώτης Καμπάνης, που συνέδραμε με την παρουσία του στην ασφαλή μεταφορά των αντικειμένων. 

Τα μέλη του Δ.Σ. του Λ.Ε.Μ.Μ.-Θ. και εγώ προσωπικά, ως πρόεδρος, επιθυμούμε να εκφράσουμε, τελευταία στη σειρά, αλλά πάνω από όλους, τις θερμές ευχαριστίες μας στον Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Παύλο Γερουλάνο, για την εμπιστοσύνη με την οποία περιέβαλε το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης, με την ένταξη της έκθεσης στις δραστηριότητες του προγράμματος του ΥΠ.ΠΟ.Τ. «Θεσσαλονίκη: σταυροδρόμι πολιτισμών» για το 2011.

Τις θερμές μας ευχαριστίες εκφράζουμε επίσης στο δήμαρχο της πόλης μας Κύριο Γιάννη Μπουτάρη, ο οποίος συμβάλει τα μέγιστα στα πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης, και μας κάνει την τιμή να εγκαινιάσει σήμερα την έκθεση μας. Χρέος μας βέβαια, να αναφέρουμε κάτι πολύ σημαντικό: η έκθεση «Μία ιστορία από φως, στο φως», μέσα στη ασφυκτικά δύσκολη οικονομική περίοδο για τη χώρα και το Μουσείο, χωρίς την επιχορήγηση από τον Οργανισμό Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου (Ο.Π.Α.Π.), θα ήταν αδύνατο να υλοποιηθεί. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τον Οργανισμό, όχι μόνον για την οικονομική υποστήριξη, αλλά και για την άψογη συνεργασία με τους υπευθύνους του. Τελικά πάντα υπάρχει κάποιο φως αισιοδοξίας στο οικονομικό αδιέξοδο.

Στους ακούραστους υποστηρικτές του έργου του Μουσείου συμπεριλαμβάνονται και οι δύο σύλλογοι «Φίλοι του ΛΕΜΜ-Θ» και το «Ελληνικό Κέντρο Προβολής Λαογραφίας, Μακεδονίας-Θράκης ΑΛΚΗ», τους οποίους ευχαριστούμε πολύ. 

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Λ.Ε.Μ.Μ.- Θ. άφησε σκόπιμα να αναφερθεί στο τέλος αυτού του χαιρετισμού στους ανθρώπους που δούλεψαν ολόψυχα για την πραγματοποίηση της έκθεσης αυτής, τη βασική ομάδα εργασίας, από το ΛΕΜΜ-Θ την Ελένη Μπίντση, λαογράφο μουσειολόγο, το Ζήση Σκαμπάλη, αρχιτέκτονα, και τη Φωτεινή Οικονομίδου-Μπότσιου, λαογράφο και προϊσταμένη του Μουσείου, και από το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού το Γιάννη Μότσιανο, βυζαντινολόγο-μουσειολόγο, γιατί αυτοί, έτσι κι αλλιώς, στο πάρε-δώσε της «συναλλαγής» είναι οι πιο κερδισμένοι, αφού σε αυτούς δόθηκε η ευκαιρία να συνθέσουν «μία ιστορία από φως» και να ζήσουν την περιπέτεια της εξέλιξης της, ώσπου να την φέρουν «στο φως».

Πριν δώσω τον λόγο στο Διευθυντή του μουσείου μας θέλω να ευχαριστήσω εκ μέρους όλων μας την Κυρία Φωτεινή Οικονομίδου την μέχρι πρότινος διευθύντρια του μουσείου που ακούραστα και αδιάκοπα όπως πάντοτε έκανε, δούλεψε πλέον εθελοντικά για αυτήν την έκθεση μέχρι και σήμερα. 

Τον λόγο έχει ο σημερινός διευθυντής του μουσείου μας Κ.Ζήσης Σκαμπάλης τον οποίο καλωσορίζουμε στα καινούρια του καθήκοντα.

Θα έχουμε την ευκαιρία να μας ξεναγήσει στην έκθεση με την ελπίδα να βγούμε από τους εκθεσιακούς χώρους με αίσθημα πληρότητας  και κάλους ζωής, όπως γράφει ο ίδιος στον κατάλογο της έκθεσης.