Παιδί-Παιχνίδι-Παιδεία-Πολιτισμός, Το Παιχνίδι Μέσα Στο Χρόνο

Σας καλωσορίζω όλους στην παρουσίαση ενός βιβλίου, που θα μας δώσει την ευκαιρία να ταξιδέψουμε παρέα στο μαγικό κόσμο των παιχνιδιών. Αυτήν την τόσο σημαντική μέρα για μένα, διακατέχομαι από απέραντη χαρά και ιδιαίτερη ικανοποίηση που κρατάω στα χέρια μου αυτό το βιβλίο. 

Η αγάπη μου για τα παιχνίδια γεννήθηκε μέσα από την πολυετή ενασχόληση με τα παιδιά. Άλλωστε, παιδί και παιχνίδι είναι έννοιες αλληλένδετες. Η σημασία του παιχνιδιού για το παιδί έγκειται στον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και του ψυχισμού του ήδη από τη βρεφική ηλικία. Είναι ο πρωταρχικός θεμέλιος μοχλός ανάπτυξής του και μέσα από αυτόν το παιδί μαθαίνει τον κόσμο, κάνει χρήση της προσωπικότητάς του και ανακαλύπτει τον εαυτό του. Όντας, λοιπόν, σύντροφος του παιδιού από τα πρώτα βήματα της ανθρωπότητας, το παιχνίδι αποτελεί ζωντανό κομμάτι της ιστορίας κάθε λαού, ένα μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς που μας γνωρίζει μνήμες του παρελθόντος και ένας καμβάς πάνω στον οποίο υφαίνονται οι μελλοντικές μας προσδοκίες. Ιδιαίτερα σήμερα που οι συγκροτημένες μορφές οργανωμένης εκπαίδευσης δοκιμάζονται και αμφισβητούνται καθημερινά λόγω των περιστατικών βίας και αποξένωσης, η μορφοπλαστική προσέγγιση του παιχνιδιού, αποτελεί ένα σπουδαίο εγχείρημα που γεφυρώνει το παρελθόν με το παρόν και δίνει ελπίδες για το μέλλον. 

Για τους παραπάνω λόγους και με βασικό στόχο τη μελέτη, καταγραφή και διάσωση του παραδοσιακού παιχνιδιού, αποφάσισα το 2003 να διοργανώσω τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό -Έρευνα με αντικείμενο το ”Ελληνικό Χειροποίητο Παιχνίδι” κατά τη διάρκεια του οποίου συγκεντρώθηκαν 5.000 παιχνίδια των οποίων η κατασκευή κάλυπτε χρονικά τα τελευταία 150 χρόνια. Η προσέλευση ήταν μοναδικής σύνθεσης, παιδιά από 5 ετών αλλά και μεγάλοι μέχρι 95 χρόνων που συμμετείχαν μεένα, δύο ή και περισσότερα παιχνίδια, παλαιά και νέα, τα καλύτερα από τα οποία διακρίθηκαν. 

Κάθε ένας συμμετέχων προσέφερε διαφορετικές χειροποίητες κατασκευές οι οποίες προέκυψαν είτε από τη γνώση που είχαν πάνω στο αντικείμενο, είτε από μνήμες συγγενικών ή φιλικών τους προσώπων. Τα μοναδικά παιχνίδια που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, οι συζητήσεις με τους συμμετέχοντες και γενικότερα αυτή η μοναδική εμπειρία ανταλλαγής συναισθημάτων, με ώθησε στη συγγραφή του βιβλίου “Παιδί-Παιχνίδι-Παιδεία-Πολιτισμός, Το Παιχνίδι Μέσα Στο Χρόνο ”. 

Δεν επιχείρησα να γράψω απλά ένα ακόμη βιβλίο για το παιχνίδι. Θέλησα να αποτυπώσω ζωντανές μνήμες του παρελθόντος έτσι ακριβώς όπως τις περιέγραψαν οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό, τις συγκινητικές μαρτυρίες και τα συναισθήματα από τα πρώτα τους παιχνίδια, κομμάτια από την ψυχή του καθένα χωριστά. 

Διότι όλοι οι συμμετέχοντες, αυτοί οι απλοί άνθρωποι, δεν μας προσέφεραν απλά κάποιο ή κάποια από τα αγαπημένα τους παιχνίδια …Κατέθεσαν ένα κομμάτι της ζωής τους, ένα κομμάτι από την παιδική τους ηλικία. Κια γνωρίζω πολύ καλά πόσο δύσκολο είναι να αποχωρίζεσαι κάτι που συνδέεται με αυτήν την τόσο τρυφερή ηλικία και που πραγματικά αγαπάς. 

Γι’ αυτό τους ευχαριστώ θερμά. Με τη δική τους συνεργασία κατορθώσαμε να ανασύρουμε από το μπαούλο των αναμνήσεων μνήμες ξεχασμένες και γλυκές αναμνήσεις, τις οποίες επιχείρησα να μεταφέρω με ακρίβεια στις σελίδες αυτού του βιβλίου. 

Το βιβλίο αυτό, όμως, έχει διττό σκοπό. Δεν επιχείρησα να κάνω μια απλή καταγραφή του ελληνικού παραδοσιακού παιχνιδιού, αλλά να αναδείξω ένα τόσο σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. 

Παρατηρώντας την εξέλιξη και την καθημερινότητα των παιδιών και έχοντας την ευθύνη της πρώτης τους επαφής με τη γνώση, τον πολιτισμό και την ιστορία, διαπιστώνω συνέχεια πόσο μικρή είναι η επαφή τους με το Ελληνικό παραδοσιακό παιχνίδι που ενσωματώνει στοιχεία της λαϊκής μας παράδοσης και αποτελεί δείγμα μεγάλης ιστορικής και πολιτισμικής αξίας. 

Ελένη - Γλύκατζη - Αρβελέρ 

Σήμερα έχουμε την εξαιρετική τιμή και χαρά να βρίσκεται μαζί μας, μια κορυφαία προσωπικότητα των γραμμάτων όλης της υφηλίου, μιας από τις πλέον εξέχουσες πανεπιστημιακές προσωπικότητες και ένας άνθρωπος με βαθύ, φωτεινό και οικουμενικό πνεύμα …η μεγάλη κυρία των γραμμάτων …Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ …..